1/2018
Gest łamania chleba był używany podczas żydowskiego szabatowego i paschalnego posiłku w Starym Przymierzu. Był znakiem rodziny jednoczonej wokół ojca, bliskimi i intymnymi gestami, dającymi życie. Gest ten wykonał też Jezus podczas Ostatniej Wieczerzy i po tym samym geście poznali Go uczniowie w Emaus (Łk 24,30-31).
Łamanie Chleba i zmieszanie Świętych Postaci
Marzena Władowska CHR
Gest łamania chleba był używany podczas żydowskiego szabatowego i paschalnego posiłku w Starym Przymierzu. Był znakiem rodziny jednoczonej wokół ojca, bliskimi i intymnymi gestami, dającymi życie. Gest ten wykonał też Jezus podczas Ostatniej Wieczerzy i po tym samym geście poznali Go uczniowie w Emaus (Łk 24,30-31). Łamanie chleba było z jednej strony zwykłym, praktycznym gestem, a z drugiej było tak bardzo symboliczne i charakterystyczne, że przez długi czas Mszę świętą określano właśnie tym terminem. Pierwsi chrześcijanie gromadzili się na „łamaniu chleba”, co poświadczają Dzieje Apostolskie i najstarsze pisma (np. Didache oraz „List do Efezjan” św. Ignacego Antiocheńskiego).
Łamanie tego samego chleba było i jest znakiem jedności. Nie chodzi jednak tylko o gest solidarności ludzkiej, ale o życie nadprzyrodzone wspólne wszystkim ochrzczonym, karmionym jednym Eucharystycznym Chrystusem. Komunia z Chrystusem i między braćmi objawia najgłębszą naturę Kościoła i tak naprawdę to ona tworzy ten Kościół, ponieważ zrodził się on z Ofiary Chrystusa, której owoce dziś spożywamy. Bez Eucharystii nie ma Kościoła. Bez odniesienia do wspólnej Eucharystii wspólnota braci jest budowana ludzkimi, a więc bardzo ograniczonymi siłami. Nadprzyrodzona siła pokoju Pańskiego udzielanego w momencie łamania Chleba oznacza dar skutecznej miłości, która jednoczy Chrystusa z Jego członkami i braci między sobą. Pokój ten płynie jednak tylko sercach, które wierzą w udzielany im dar pokoju i go przyjmują. Jeśli brak im wiary, siła mocy jednoczącej poszczególnych braci z Chrystusem i między sobą zostaje zahamowana.
W geście łamania Chleba widzimy również symbol boleśnie łamanego Chrystusa, ale także symbol Zmartwychwstania, do którego nawiązuje znak zmieszania cząstki świętego Ciała z Krwią Pańską (to, co zostało rozłączone w śmierci, zostało ponownie złączone w Zmartwychwstaniu). Zmieszanie, czyli wpuszczenie cząstki Hostii do Kielicha z Krwią, przez wieki współistniało z dwoma wymownymi obrzędami, nieobecnymi w dzisiejszej Liturgii: z fermentum i sancta. Słowem sancta nazywano cząstkę chleba konsekrowanego pochodzącej z wcześniejszej Mszy, którą dołączano do Kielicha: to złączenie oznaczało jedność ofiary Chrystusa w CZASIE. W Rzymie papież przesyłał również cząstkę hostii konsekrowanej, tzw. fermentum, do biskupów z sąsiedztwa i do kapłanów w mieście, co było z kolei widocznym znakiem miłości braterskiej wokół następcy św. Piotra oraz jedności Ofiary w PRZESTRZENI.
Od VII wieku podczas obrzędu łamania chleba śpiewano wezwanie: „Baranku Boży”. Najpierw śpiewano go podczas całego obrzędu łamania chleba, później zaczęto powtarzać to wezwanie tylko trzykrotnie. W X w. wprowadzono zmianę w trzecim powtórzeniu i zamiast „zmiłuj się nad nami” zaczęto śpiewać wezwanie: „obdarz nas pokojem”, w związku z toczonymi na świecie wojnami.
W trakcie Ostatniej Wieczerzy Chrystus powiedział do swego Ojca, „aby tak jak My stanowili jedno”. Jedność chrześcijan ma swoje źródło w miłości, którą żyją trzy Osoby Boskie, sprawiające nasze Odkupienie. Za sprawą Ducha Świętego bowiem Chrystus złożył swą ofiarę Ojcu i za Jego sprawą zmartwychwstał. I to Duch Święty sprawia, że uczestniczymy już teraz w życiu Boskim, a kiedyś zmartwychwstaniemy.
