3/2018
Róża jest atrybutem Maryi Dziewicy. Malowane w katakumbach pojedyncze kwiaty lub wieńce różane symbolizowały męczeństwo. W ikonografii chrześcijańskiej róża jest też symbolem krwi Jezusa. Kwiat ten jest kojarzony ze świętymi: Teresą z Lisieux, Różą z Limy, Różą z Viterbo. W Starym Testamencie wymieniany jest czterokrotnie.
Krzewy róży dzikiej (Rosa canina) nazywane też dziką różą, polną różą, różą pospolitą lub szypszyną występują pospolicie na terenie całego kraju. Najmniejsze skupiska występują w północno-wschodniej części. Róża dzika jest kolczastym krzewem z rodziny różowatych (Rosaceae) dorastającym do 150-300 cm wysokości o przewieszających się pędach. Liście są 5- i 7-dzielne, złożone z listków o ostro ząbkowanych brzegach. Kwiaty jasnoróżowe, pięciopłatkowe o przyjemnym zapachu z żółtymi pręcikami. Kwitnie od maja do lipca. Owocem jest owoc pozorny (szupinkowy) koloru czerwonego, długości 2-3 cm.
Róża dzika rośnie na stanowiskach słonecznych na skraju lasów, na miedzach, w zaroślach, przydrożach. Róża nie ma wysokich wymagań siedliskowych, rośnie na glebach wilgotnych, wapiennych, piaszczysto-gliniastych.
Podstawowym surowcem leczniczym są owoce róży, które działają immunostymulująco, pobudzając odporność organizmu. Zawierają do 1,8% witaminy C, karoteny, flawonoidy, garbniki, kwasy organiczne, cukry. Kwiaty róży zawierają flawonoidy, antocyjany, garbniki. Odwar z kwiatów działa ściągająco, przeciwzapalnie.
Owoce róży stosuje się przy przeziębieniu, anginie, grypie, alergii, reumatyzmie, chorobach skórnych, układu moczowego, płciowego. Preparaty z róży działają przeciwszkorbutowo, lekko rozwalniająco, moczopędnie, żółciopędnie, wzmacniają ściany naczyń włosowatych. Znajdują zastosowanie również w mieszankach ziół stosowanych na uspokojenie.
Owoce róży dzikiej są stosowane zwłaszcza w stanach ogólnego osłabienia organizmu, zmęczenia, podatności na choroby przeziębieniowe lub w okresie rekonwalescencji i przy podatności na stres. Są dobrym uzupełnieniem diety dla kobiet w ciąży, podczas laktacji, miesiączkowania, chorób zakaźnych, ciężkiej pracy fizycznej i umysłowej.
Owoce – zbiera się we wrześniu gdy są dojrzałe – są wtedy koloru czerwonego, wypełnione są drobnymi orzeszkami, które przy robieniu dżemów należy przecierać. Owoce można jeść na surowo lub przeznaczać na przetwory: wina, nalewki, dżemy.
Nalewka z owoców dzikiej róży
1 kg świeżych (nieprzemrożonych, nieprzejrzałych) owoców dzikiej róży, umyć, przebrać, delikatnie rozgnieść, wsypać do słoja zalać 1 l spirytusu i odstawić na 3 tygodnie w ciepłe miejsce. Po tym czasie zlać płyn, owoce odcisnąć przez gazę. Płyny połączyć, dodać 2 szklanki przegotowanej wody wymieszanej wcześniej z 2 szklankami cukru lub miodu (można nie słodzić). Połączyć z nalewką, pomieszać i odstawić na kolejne 2 tygodnie. Następnie przefiltrować nalewkę przez sitko z gazą lub papierowym filtrem do kawy, zlać nalewkę do butelek i odczekać 2-3 miesiące aby dojrzała.
