2-3/2023
Kolejne spotkanie z kazaniami św. Antoniego pozwoli nam na odkrycie symboliki koloru życia i nadziei, czyli zieleni.
Ta barwa kojarzy się ze światem natury, świeżością wiosny, pięknem roślin i szlachetnością kamieni. W pismach Świętego z Padwy zieleń otrzymuje bardzo szerokie spectrum znaczeń, które ukazuje bogactwo nauki średniowiecza.
Historia pełna zieleni
Na początku kilka słów historii. W swoim kaznodziejstwie św. Antoni czerpał liczne inspiracje z twórczości wcześniejszych pisarzy. Nie ma w tym nic dziwnego, albowiem pragnął on przekazać braciom franciszkanom jak najwięcej dobrych przykładów i opowieści, które mogliby sami wykorzystać w swoim przepowiadaniu i głoszeniu Ewangelii. Nie dziwi nas zatem fakt, iż pisma św. Antoniego zawierają wiele zapożyczeń lub bezpośrednich cytatów z pism innych autorów chrześcijańskich, a nawet wcześniejszych filozofów, którzy żyli w czasach starożytnych. W tych dawnych źródłach należy szukać początków nauki naszego franciszkanina o kolorach. Jeżeli więc zapytamy Ojców Kościoła o znaczenie kolorów, odnajdziemy wiele rzeczy, które pojawiają się w pismach późniejszych autorów, w tym naszego św. Antoniego. Przytoczmy zatem kilka przykładów. W VII wieku św. Grzegorz Wielki obserwuje przyrodę i wskazuje na zieleń jako kolor pięknego życia. Święty papież zauważa zależność pomiędzy zielenią żyjących roślin i ich korzeniami. Grzegorz wnioskuje, iż jest to symbol cnotliwego życia, którego korzeniem jest chrześcijańska wiara. Żyjący wiek później św. Beda Czcigodny powraca do symboliki zieleni, inspirując się tym razem nie roślinami, ale szlachetnymi kamieniami. Beda upatruje w głębokim kolorze jaspisu nigdy niewiędnącą zieleń prawdziwej chrześcijańskiej wiary, która rodzi się z sakramentu chrztu i prowadzi do wieczności nieba. W XII wieku Ryszard od św. Wiktora podejmuje tę samą myśl i opisuje jaspis jako obraz wiary prawdziwej, której zieleń jest oznaką życia duszy.
