1/2022
Ikonografia prawnicza to obszar zaskakujący i wciąż odkrywany. Przedstawienia zbrodni i kar, grzechów i cnót, win i sądów, to znane już od starożytności – a rozwijane w średniowieczu – tematy ikonograficzne.
Motywy te stanowiły częstą dekorację, nie tylko kaplic czy kościołów, ale sal sądowych i ratuszy. Wielką popularnością cieszyły się również przedstawienia rozpraw sądowych (także i tych zaczerpniętych z kart Pisma Świętego). Do najpopularniejszych biblijnych scen o zabarwieniu prawno-procesowym należały: sąd Salomona, sąd nad Jezusem oraz Sąd Ostateczny.
Kilkanaście lat temu, pracując w klasztorze franciszkanów w Radomsku niedaleko Częstochowy, natrafiłem na niepozorny obraz wiszący na klasztornym korytarzu. Dzieło pochodzi z XVIII wieku. Płótno, w którym wielu zakonników widziało przedstawienie wieczerzy w Emaus, po zdjęciu ze ściany i oczyszczeniu z grubej warstwy kurzu, ujawniło wiele ubytków i zniszczeń, ale jednocześnie wprawiło mnie w zachwyt. Po zobaczeniu go w pełnej krasie jedno było dla mnie pewne: to bez wątpienia scena sądowa, a nie wieczerza w Emaus.
Główne postaci
W centralnej części przedstawienia widnieje postać Chrystusa siedzącego za stołem przykrytym białym obrusem ozdobionym złotymi frędzlami. Stół stoi na zdobnym czerwonym dywanie, który rozłożono na trzech stopniach schodów. Siedzący Chrystus przedstawiony został na tle rozwieszonego pomiędzy piastrami zielonego plaudamentium ozdobionego złotym galonem. Pilastry w cętkowane lizeny poszerzono u dołu. Widnieją tam inne ornamenty – o motywie muszli. Ich podstawę stanowi kilka gładkich, profilowanych uskoków, których zwieńczenie dekorują putta i motywy roślinne.
